Reumatologie

De reumatologie is een beschouwend specialisme, aan de interne geneeskunde gelieerd. Je werkt – meestal op de polikliniek – met patiënten met niet-traumatische aandoeningen van het bewegingsapparaat, inclusief de systemische auto-immuunziekten. Het vakgebied is sterk in ontwikkeling, zowel op het gebied van kennis over het ontstaan als mogelijkheden in de behandeling van aandoeningen. De reumatoloog levert als medisch specialist hoogwaardige diagnostiek, behandeling en zorg aan zijn of haar patiënten. Een snelle en doelmatige diagnose, door middel van moderne technieken, gevolgd door een behandeladvies op maat voor patiënten met aandoeningen aan het bewegingsapparaat, is kenmerkend voor de werkwijze van de reumatoloog.

Daarnaast is langdurige behandeling en begeleiding van patiënten met systemische auto-immuunziekten een wezenlijk onderdeel van het werk van de reumatoloog. Hierbij werkt de reumatoloog waar mogelijk volgens „evidence-based‟ standaarden en draagt hij of zij actief bij aan de verbetering van de wijze van behandeling en begeleiding van de patiënt.

Het vakgebied van de reumatoloog omvat een uitgebreid spectrum van ziektebeelden zoals artrose, osteoporose, jicht, infectieuze artritis, locale en diffuse pijnbeelden (bijvoorbeeld dystrofie, solitaire schouderklacht, fibromyalgie) alsmede systemische auto-immuun aandoeningen. In toenemende mate richten reumatologen zich bovendien specifiek op jeugdreuma en/of echografie.

De opleiding bestaat uit een gedegen driejarige vooropleiding in de interne geneeskunde, gevolgd door 3 jaar specialisatie op het gebied van de reumatologie in engere zin: het bewegingsapparaat. Een deel daarvan doe je in een perifeer ziekenhuis en een deel in een academisch ziekenhuis. Tijdens je vooropleiding Interne Geneeskunde zijn er verplichte stages bij de kliniek algemene interne geneeskunde, de polikliniek interne geneeskunde, de consulten en de intensive care. De vervolgopleiding reumatologie begint met een kernprogramma, gevolgd door een profileringsprogramma.

Je leert het vak vooral in de dagelijkse praktijk van de patiëntenzorg. De dagelijkse activiteiten van de reumatoloog zijn in de opleiding vervat in 10 kernthema’s. Binnen deze thema’s komen kenmerkende beroepssituaties voor, de zogenaamde entrustable professional activity (EPA). Een EPA is een omschreven deel van het werk van een reumatoloog waarvoor bepaalde competenties nodig zijn. Door het observeren en beoordelen van door de AIOS uitgevoerde EPA’s vormen de opleiders zich een mening over de beheersing van de hiervoor benodigde competentie.

Je maakt in overleg met de opleider aan het begin van de vervolgopleiding Reumatologie een individueel opleidingsplan. Hierin leg je vast wat, wanneer en waar geleerd kan worden Het bevat de geplande activiteiten op het gebied van patiëntenzorg, zelfstudie, cursorisch onderwijs en congresbezoek. Het individueel opleidingsplan is een dynamisch document dat aan de hand van gemaakte vorderingen gedurende de opleiding tijdens elk voortgangsgesprek bijgesteld kan worden.

De toetsing vindt plaats middels onder meer KPB’s, dossierbeoordeling, Critical appraised topic en de kennistoets die verbonden is aan de tweejarige online-cursus Eular.

En regelmatig voer je een voortgangsgesprek. Ter voorbereiding daarop maak je een zelfreflectieverslag. In welke mate worden de thema’s en EPA’s en competenties beheerst, welke beoordelingen zijn behaald en kunnen klinische vaardigheden en diagnoses worden afgetekend? Je kan dit verslag naar eigen inzicht invullen.

Het onder supervisie uitvoeren van professionele activiteiten op de werkplek is de belangrijkste opleidingsmethodiek. In aanvulling daarop doe je zelfstudie en volg je cursorisch onderwijs.

De dagelijkse patiëntenzorgactiviteiten op de polikliniek en in de kliniek, inclusief de daaraan gekoppelde besprekingen vormen de basis voor de opleiding. Denk bijvoorbeeld aan een dagelijks generaal rapport (nieuw opgenomen patiënten, klinische of poliklinische patiënten met diagnostisch en/of therapeutisch dilemma of bijzondere problematiek), een dagelijkse afdelingsvisite of een regelmatig multidisciplinair overleg

Landelijk worden onder toezicht van het Concilium Reumatologie jaarlijks 3 cursusdagen georganiseerd. Deze dagen bieden een combinatie van cursorisch onderwijs voor reumatologen in opleiding gevolgd door een ‘state of the art’ nascholing voor alle reumatologen. Eén keer per jaar wordt er in juni een dag voor de arts-assistenten in opleiding tot reumatoloog georganiseerd. Deze dag bestaat uit een deel onderwijs en een sociaal gedeelte en wordt jaarlijks door een van de opleidingsclusters onder toezicht van het Concilium Reumatologie georganiseerd.

Eular

Ten slotte: alle aios volgen de EULAR Online Course on Rheumatic Diseases. Deze online-cursus bestaat uit 42 modules die gezamenlijk het geheel van de reumatologie beslaan. De studiebelasting is ongeveer 5 uur per module. Je kun minimaal eens per jaar starten met deze cursus. Iedere twee weken start een nieuwe module die wordt afgesloten met een toets. Na twee jaar zijn alle modules afgerond en volgt een afsluitende toets over de gehele cursus. Je toetsresultaten worden toegevoegd aan je portfolio en bespreek je met je opleider.

Een belangrijk aspect van de kwaliteitszorg is het professionaliseren van opleiders en aios. Het systematisch en periodiek scholen van de opleiders en overige leden van de opleidingsgroep is verplicht. Centraal en fundamenteel is hierbij de vaardigheid tot het effectief geven en ontvangen van feedback. Teach the teacher-activiteiten zijn geaccrediteerd en grotendeels disciplineoverstijgend. Cursussen en trainingen hierin worden binnen onderwijs en opleidingsregio’s ontwikkeld en uitgevoerd. Daarnaast wordt er met regelmaat een Landelijk Opleidingsdag georganiseerd door het Concilium.