Radiologie

De radiologie is een dynamisch veelzijdig specialisme dat centraal staat in de patiëntenzorg en waarin je je bezighoudt met het duiden van de aard en de plaats van een ziekte, aandoening of letsel door middel van beeldvorming. Van buitenaf gebruik je daarbij röntgenstralen maar het kan ook door middel van een echografie (geluidsgolven) of door gebruik te maken van magnetische velden (bijvoorbeeld MRI). Maar je kunt ook met radioactief gelabelde moleculen (‘molecular imaging’) van binnenuit een afwijking proberen te duiden. Hierbij komt dat de radioloog steeds vaker ook als behandelaar optreedt. Dit niet alleen bij vaataandoeningen (coilen, emboliseren, stenten, dotteren en rekanaliseren), maar ook in oncologische therapieën door middel van ablatie of toediening van radioactieve pharmaca. Radiologie is zeer innovatief door de voortdurende technische ontwikkelingen, niet in de laatste plaats door de opkomst van kunstmatige intelligentie.

Nucleaire geneeskunde en moleculaire radiologie is het deelgebied binnen de radiologie waarin biologische en pathofysiologische processen op moleculair niveau in beeld worden gebracht, gediagnosticeerd en behandeld. Dit gebeurt door middel van open bronnen van radioactieve stoffen of andere moleculaire beeldvormingstechnieken, veelal in combinatie met anatomische beeldvorming. Het is de specifieke en uitgebreide kennis op het gebied van straling in samenhang met de biodistributie en de kinetiek van de gebruikte farmaca of lichaamseigen moleculen in combinatie met de gebruikte detectieapparatuur (gammacamera’s, SPECT, PET, CT, MR) die het deelgebied onderscheidt van andere radiologische deelgebieden en klinische specialismen.

Binnen de radiologie speel je een centrale rol in zowel de acute als palliatieve zorg. Door de snelle ontwikkelingen in de beeldvormende techniek ben je in staat steeds kleinere details te zien en is er sprake van een toenemende vraag naar functionele onderzoeken en naar (endo)vasculaire en  (radio-isotopen)therapieën. Uiteraard bekijk en beoordeel je foto’s en scans. Daarnaast verricht je echo’s, doe je interventies en geef je therapieën. Je hebt een centrale rol in multidisciplinaire besprekingen. Het werken in multidisciplinair verband vraagt om goede communicatieve eigenschappen, en enige affiniteit met techniek is ook van belang aangezien je veel werkt met geavanceerde apparatuur.

De opleiding tot radioloog duurt 5 jaar en vindt in Noord-Nederland plaats in het UMCG, Almelo, Deventer, Enschede en Zwolle. Hierbij is er in alle gevallen een periode van minimaal een jaar in zowel een universitair als een algemeen ziekenhuis. De laatste helft van de opleiding verdiep je je in een zelfgekozen deelgebied.

Op 1 juli 2015 is de geïntegreerde opleiding nucleaire geneeskunde en radiologie van start gegaan. De nieuwe, competentiegerichte opleiding is ook wel bekend als de Corona opleiding (Commissie Opleidingsintegratie RadiOlogie – NucleAire geneeskunde).

Common trunk

De opleiding is opgebouwd uit twee delen. De eerste 2,5 jaar bestaat uit een common trunk. Dit is het algemeen deel van de opleiding. In de meeste ziekenhuizen is dit orgaangericht. De thema’s die aan bod komen zijn abdomen, cardiothoracaal, neuro-hoofd/hals, musculoskeletaal, mammo, interventie, kinderradiologie en nucleaire geneeskunde. Gaandeweg komen alle modaliteiten aan bod: conventionele röntgenfoto’s, echografie, CT, MRI, doorlichting, PET-CT en nog veel meer.

Differentiatie

De laatste 2,5 jaar van de opleiding is de differentiatiefase. Een differentiatie is een aandachtsgebied dat je kiest in je differentiatiefase. Je bereidt voor op een carrière waarin een belangrijk deel van je tijd aan de betreffende differentiatie wordt besteed. In de Corona-opleiding zijn er 8 differentiaties. Iedereen moet een differentiatie kiezen. Het is mogelijk om zowel voor 1 als 2 richtingen te kiezen, samen maximaal 1,5 jaar.

Twee keer per jaar worden alle aios door middel van de Voortgangstoets getoetst op hun kennis van alle facetten van de radiologie. Naast de landelijke toetsing ben je verplicht per jaar een minimaal aantal KPB’s (Korte Praktijk Beoordeling), OSATS (Objective Structured Assessment of Technical Skills), 2 CAT’s (Critically Appraised Topic) en andere feedbackmomenten te verzamelen.

Gedurende je opleiding zijn er een aantal vastgelegde onderwijsmomenten.

Regionaal onderwijs

Binnen de OOR wordt er regionaal cursorisch onderwijs gegeven voor de aios in de common trunk. Dit onderwijs is verplicht. Tevens volg je in het eerste of tweede jaar de IRS-cursus (stralingsonderwijs). Dit neemt inclusief tentamen ongeveer een maand in beslag. Ten slotte doe je in de regio OOR N&O de cursus Beeldvormende Technieken (BVT). Deze cursus wordt gegeven in het tweede en derde jaar. Tijdens deze cursus komt de technische achtergrond aan bod. De cursus wordt afgesloten met een tentamen.

Sandwichcursus (SWC)

De sandwichcursus is een tweedaagse cursus die 3 keer per jaar wordt gehouden. Vooralsnog wordt de cursus in 2 blokken van 2 dagen gehouden (dinsdag/woensdag en donderdag/vrijdag). Elke cursus wordt georganiseerd door twee secties. De cursus is verplicht in het 4e en 5e jaar van de opleiding.

Ziekenhuis

In iedere kliniek is er de dagelijkse bespreking, het heilig (half)uur. Het moment en de indeling verschilt per kliniek en per regio.

En ten slotte hebben klinieken daarnaast hun eigen onderwijsschema, dat nog wordt aangevuld door refereeravonden, ook op regionaal niveau. Landelijk zijn er cursussen vanuit de vereniging, de zogenaamde sandwichcursussen, vanaf het vierde jaar verplicht.

In de Corona-opleiding zijn er 8 differentiaties. Iedereen moet een differentiatie kiezen. Het is mogelijk om zowel voor 1 als 2 richtingen te kiezen, samen maximaal 1,5 jaar.

De differentiaties die anderhalf jaar in beslag nemen zijn nucleaire geneeskunde, abdomen-, cardiothoracale en interventieradiologie. De differentiaties van 1 jaar zijn neuro-hoofd/hals en MSK. Er zijn nog kortere differentiaties van een half jaar voor kinder- en mammoradiologie. Een gedeelte nucleaire geneeskunde is geïntegreerd in een aantal van de differentiaties. Voor abdomen en cardiothoracaal is dit 4 van 18 maanden, bij MSK 3 van 12 maanden.