Hoe zorg je dat aios duurzaam worden opgeleid? Een werkgroep inventariseerde voor de OOR N&O onlangs de instrumenten die ziekenhuizen in de OOR N&O gebruiken. Namens deze werkgroep presenteerde Saskia Veenema (onderwijskundige in het MST) donderdag 11 juni de resultaten. De conclusie: zorg niet alleen voor een vangnet als het mis dreigt te gaan maar zorg ook voor voldoende aandacht voor de dingen waar aios energie van krijgen.

Persoonlijke ontwikkeling en burn-outpreventie zijn onderdelen van duurzaam opleiden en binnen de OOR N&O erg belangrijk. Het maakt een goede opleiding tot een nog betere opleiding. Vandaar het verzoek aan de werkgroep om de huidige praktijk in kaart te brengen en een advies uit te brengen over hoe het nog beter kan. Die inventarisatie is er nu. Het advies volgt binnenkort.

Preventie

Saskia Veenema: ‘We hebben per ziekenhuis op een rij gezet wat we aan preventiemaatregelen in huis hebben. We clusterden alle instrumenten onder een aantal rubrieken zoals steun op de werkvloer, structurele aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en een vangnet bij ongewenste omgangsvormen.’

En dan blijkt pas hoeveel er al is: ‘We waren echt onder de indruk. Ik ben voor het MST lid van een werkgroep die binnen de Santeon Groep iets dergelijks in kaart brengt en heb goed zicht op de instrumenten die men elders in het land  gebruikt. En dan is er maar een conclusie mogelijk: we doen het gewoon goed maar we vergeten het te vertellen.’

We waren echt onder de indruk

Stimuleren energiebronnen

Tegelijkertijd constateerde de werkgroep dat de support erg gefocust is op de dingen die mis gaan of mis kunnen gaan. Terwijl het stimuleren van energiebronnen vaak meer oplevert. Veenema: ‘Het begrip ‘Duurzaam opleiden’ is afgeleid van ‘Duurzame inzetbaarheid’. Met duurzaam opleiden bedoelen we dat aios in staat zijn en in staat worden gesteld om hun opleiding gezond, productief en met plezier te kunnen volgen en af te ronden.’

Dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de organisatie (de vakgroep, de afdeling, het ziekenhuis) en de aios, aldus Veenema: ‘De organisatie kan structureel coaching verzorgen, ook als er geen problemen zijn. Coaching is immers steeds meer een vanzelfsprekend onderdeel van je opleiding. Want persoonlijke ontwikkeling is vrijwel altijd ook professionele ontwikkeling. In de opleidingsplannen zien we ook meer aandacht voor bijvoorbeeld persoonlijk leiderschap: jezelf leren kennen en daarnaar handelen.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Ook de opleidingsgroepen kunnen bijdragen aan duurzaam opleiden. Zij kunnen bijvoorbeeld zorgen voor een goede sfeer en goede, opbouwende feedback. En opleiders doen er goed aan om ook echt tijd beschikbaar te stellen voor de dingen waar je je als aios verder in wilt profileren. Natuurlijk is het belangrijk om de werktijden in de gaten te houden. Maar mensen willen best een stapje extra zetten als ze er blij van worden, als ze er energie van krijgen.’

Maar duurzaam opleiden is óók een verantwoordelijkheid van aios. Veenema: ‘Je grenzen aangeven, goed voor jezelf zorgen, handelen vanuit je kernwaarden en daardoor persoonlijk leiderschap tonen, dat zijn manieren waarop je als aios zelf kan bijdragen. Het is een samenspel tussen de organisatie en de aios.’

Regiofonds

De werkgroep stelt vast dat de OOR N&O het relatief goed als het gaat om duurzaam opleiden. Zie je dat ook terug in bijvoorbeeld rendementscijfers? De werkgroep heeft zich die vraag ook gesteld. Veenema: ‘Dat is natuurlijk erg lastig om te onderzoeken maar beslist de moeite waard. Het is een prachtig onderwerp voor een promotie-onderzoek binnen onze OOR. Precies voor dit soort onderzoek hebben we binnen onze OOR het regiofonds waar aios die onderzoek willen doen subsidie kunnen krijgen.

De werkgroep waarvan Saskia Veenema woordvoerder is, bestaat verder uit Cecile Bosker (MCL), Wieke van der Goot, Carlijn Jalink (MZH), Inge Pool (Isala) en Nicolien Sweringa (UMCG). De werkgroep komt binnenkort met voorstellen voor een vervolg.